Autizmi mund të identifikohet qysh në vitin e parë të jetës
Studimi zbulon se simptomat e autizmit mund të zbulohen brenda vitit të parë të jetës së një fëmije dhe zbulimi i hershëm mundëson ndërhyrjen e hershme terapeutike që në fillim të vitit të dytë të jetës, që mund të reduktojë ndjeshëm ashpërsinë e devijimit të zhvillimit gjatë gjithë jetës.
Studimet e realizuar nga Dr. Hanna A. Alonim, nga Qendra Mifne për Ndërhyrjen e Hershme në Trajtimin e Autizmit dhe Njësia e Edukimit të Vazhdueshëm të Shkollës Weisfeld të Punës Sociale në Universitetin Bar-Ilan, së bashku me partnerët Dr. Ido Lieberman, Giora Schayngesicht , Dr. Hillel Braude dhe Dr. Danny Tayar, u botuan së fundi në Revistën Ndërkombëtare të Pediatrisë dhe Kujdesit Neonatal.
Studimi i parë u fokusua në zbulimin e hershëm të autizmit bazuar në regjistrimet video të foshnjave dhe studimi i dytë krahasoi ndikimin e ndërhyrjeve terapeutike që filluan në dy faza të ndryshme të jetës. Së bashku, studimet nxjerrin në pah perspektivat e diagnostikimit të autizmit para moshës një vjeçare dhe përmirësimin e progresit të atyre që diagnostikohen nëpërmjet ndërhyrjes së hershme terapeutike. Ndërhyrja e hershme mund të lehtësojë ankthin e vazhdueshëm prindëror dhe t'u japë prindërve mjetet e duhura për ta përballuar, nga njëra anë, dhe për të çuar përpara zhvillimin e fëmijëve të tyre nga ana tjetër. Në studimin e parë, të kryer në Qendrën Mifne gjatë një dekade, studiuesit shqyrtuan se në cilën fazë në foshnjëri u shfaqën shenjat e para që mund të ngrinin dyshimin për zhvillimin e autizmit. Morën pjesë 100 djem dhe vajza nga Izraeli, Shtetet e Bashkuara dhe Evropa, të cilët të gjithë u diagnostikuan me autizëm midis moshës dy e gjysmë dhe tre vjeç. Prindërit regjistruan video të foshnjave të tyre që nga lindja e përgjatë vitit të parë të jetës. Ekspertët në zhvillimin e foshnjave, që nuk i kishin takuar kurrë foshnjat, shikuan videot dhe iu kërkua të përcaktonin sjelljet që devijonin nga zhvillimi tipik. Ata zbuluan se në 89% të foshnjave, simptomat mund të vëreheshin që nga mosha 4 deri në 6 muajsh, por shumica e prindërve nuk dinin të interpretonin rëndësinë zhvillimore të këtyre shenjave, ose prisnin që disa nga shenjat që ata vunë re, do të zgjidheshin vetë me kohë. Shenjat e identifikuara të lidhura me autizmin ishin: mungesa e kontaktit me sy, mungesa e reagimit ndaj zërit ose pranisë së prindërve, pasiviteti i tepruar ose aktiviteti i tepruar, vonesa në zhvillimin motorik, refuzimi për të ngrënë, neveria ndaj prekjes dhe rritja e përshpejtuar e perimetrit të kokës. Të gjitha shenjat u vlerësuan sipas frekuencës dhe më vonë u vlerësua shfaqja e njëkohshme e disa shenjave për të siguruar një diagnozë më të saktë. Meqenëse mjetet biologjike të vërtetuara empirike për diagnostikimin e autizmit nuk ekzistojnë ende, zbulimi i hershëm përmes vëzhgimit të sjelljes është i një rëndësie të madhe, pasi kështu mund të fillohet trajtimi në fillim të jetës.
Studimi i dytë krahasoi dy grupmosha të diagnostikuara me autizëm që u trajtuan në Qendrën Mifne: njëri grup përfshinte 39 fëmijë të vegjël të trajtuar në vitin e tretë të jetës; grupi i dytë përfshinte 45 foshnja të trajtuara në vitin e dytë të jetës. Ndërhyrja filloi intensive për 3 javë në Qendrën Mifne dhe vazhdoi për 6 muaj në shtëpitë e fëmijëve përmes terapistëve. Trajtimi bazohej në qasjen bio-psiko-sociale dhe përfshinte në mënyrë implicite jo vetëm foshnjat, por edhe prindërit. Ndërhyrjet trajtuan aspektet fizike, shqisore, motorike, emocionale dhe njohëse të zhvillimit dhe u fokusuan në zhvillimin e lidhjes dhe shfrytëzimin e aftësive të foshnjave nga kurioziteti dhe kënaqësia. Të dy grupet treguan përparim në të gjithë komponentët e zhvillimit, megjithatë grupi me fëmijët më të vegjël tregoi përmirësim statistikor dukshëm të dallueshëm krahasuar me grupin më të vjetër. Ky studim, i kryer gjithashtu përgjatë një dekade, konfirmon aftësinë e foshnjave për t'u përmirësuar në një periudhë të shkurtër kohore, për shkak të dinamikës së rritjes neuronale në tru, e cila formon një rrjet qelizash nervore që kontrollon aftësitë motorike, ndijore, emocionale, njohjen dhe funksionet.
“Këto dy studime konfirmojnë se ekziston një dritare mundësie dhe ka kuptim të plotë që zbulimi dhe ndërhyrja e hershme do të ndikojë në komponentët e zhvillimit neuroanatomik në një fazë që është më me ndikim për trurin që zhvillohet me shpejtësi, madje edhe në masën që manifestimi i plotë i autizmit mund të parandalohet nga përshkallëzimi. Prandaj, tejkalimi i hendekut midis zbulimit të hershëm, vlerësimit dhe ndërhyrjes është thelbësore për të ardhmen e çdo foshnjeje në rrezik,” përfundon Dr. Hanna A. Alonim, e cila drejtoi studimet.
#autizem #AutizmiAlbania #NderhyrjeHershme #TerapiAba #spekter #NevojaSpeciale #asd #asperger #esdm #AutismAlbania #EarlyIntervention #AbaTherapy #spectrum #AutismAwareness #screening #SpecialNeeds #supervision #AutismeAlbanie #InterventionPrécoce #ThérapieABA #spectre #SensibilisationAutisme #dépistage #BesoinsSpéciaux #autismus #AnjezaDishnica
Comments